Koemelk niet voor vaarskalveren
Kun je melk van de eerste 3 dagen na het afkalven zomaar aan de kalveren voeren? Hoe geschikt is die melk voor de opfok? Wat zijn de voor- en nadelen? En welke risico’s loop je?
De Eendracht zet samen met Sprayfo voor u een aantal belangrijke feiten rond koemelk voeren op een rij.
Welke koemelk wel en niet?
Koemelk voeren is niet de beste keuze voor de groei en ontwikkeling van uw vaarskalveren (zie de onderstaande tabel over de behoefte van kalveren). Toch is het begrijpelijk als u het overweegt. U houdt immers de eerste 3 dagen na het afkalven veel ‘biestmelk’ over die u niet aan de fabriek kunt leveren.
Als u koemelk voert, gebruik dan alleen de melk van gezonde koeien. Voer geen penicillinemelk aan uw kalveren, ook al lijkt de concentratie van antibioticum in de melk nog zo klein. Het voeren van lage concentraties antibiotica aan koekalveren over lange tijd versnelt het ontstaan van resistentie als de vaarzen aan de melk zijn. Dit is niet gewenst, en eenvoudig te voorkomen.
Voor welke kalveren en welke periode?
Biest van de eerste dag is uiteraard voor het pasgeboren kalf. Als het bedrijf de juiste ziektestatus heeft, kan na 1 tot 1,5 dag worden overgeschakeld op mengbiest. Vaarskalveren voer je de eerste 3 dagen 6-8 liter biest per dag. Stierkalveren krijgen hetzelfde, maar dan tot aan aflevering op de leeftijd van 14 dagen.
Risico’s overdracht van ziektes
De overdracht van ziekten van koe naar kalf is een aspect waar de melkfabriek en de Gezondheidsdienst voor Dieren steeds meer aandacht aan besteden. Het voeren van koemelk is daarbij een risicofactor. Het gevaar van overdracht van Para-TBC via koemelk is bekend. Maar er zijn meer ziektes en virussen die via koemelk kunnen worden overgedragen. Meer hierover leest u in het artikel ‘Voorkom ziekteverspreiding via koemelk’.
Risico’s temperatuur en hygiëne
Het voeren van koemelk aan kalveren vraagt veel aandacht. Direct vanuit de melkstal is de melk veelal te koud. Bij niet goed opwarmen kan voedingsdiarree optreden. Koemelk is zeer snel vervuild. Dus direct na het melken voeren is aan te raden. Melk is een voedingsbodem voor snelle groei van bacteriën, waardoor het kalf na het drinken infectieuze diarree kan oplopen.
Samenstelling koemelk dekt niet de behoefte van het kalf
Door veranderingen in rantsoen en focus op melkproductie is de samenstelling van koemelk de laatste decennia veranderd. Het vetgehalte is gestegen en door de hoge melkgift zijn de gehaltes aan vitaminen en sporenelementen sterk gedaald. Gevolg is dat koemelk de behoefte van het kalf op langere termijn niet dekt. De hieronder in rood aangemerkte voedingselementen wijken af van de behoefte. De overmaat aan vet is vaak aanleiding voor diarree. De tekorten aan vitaminen en sporenelementen leiden tot een slechtere werking van het immuunsysteem en een slechtere vertering.
Bij biestmelk ligt dit anders. Biestmelk heeft een andere samenstelling, die volledig voldoet aan de specifieke behoefte van het kalf in de eerste levensdagen. Door na drie dagen biestmelk over te schakelen op Sprayfo wordt de behoefte aan vitaminen en sporenelementen prima ingevuld. Aanvullend kan altijd een paar dagen Sprayfo Vimix worden gevoerd.
