Home Rundvee Sodagrain (ontsloten tarwe)

Sodagrain (ontsloten tarwe)

Doordat de kuilen van dit jaar veel suikers, relatief weinig ruwe celstof en celwanden bevatten, zijn het snelle kuilen geworden wat gemakkelijk kan leiden tot pensverzuring. Daarnaast bevatten de maiskuilen met name in het noorden van het land weinig zetmeel, wij zien veel kuilen die maar amper 300 zetmeel bevatten. Hierdoor is bij een groot aandeel rantsoenen het aandeel bestendig zetmeel onder het wenselijke niveau.

De Eendracht heeft hierop ingespeeld door met een product te komen om rekening te houden bovengenoemde punten: “Ontsloten tarwe”, ook wel sodagrain genoemd.

De gehele tarwekorrel wordt niet gemalen of geplet, maar door natronloog en water ontsloten gemaakt. Door dit proces wordt het zetmeel in de tarwe veel bestendiger en komt daarmee niet alleen op pensniveau vrij maar ook in de darmen. Dus van een snel product wordt door het ontsluiten de tarwe juist een rustig en veilig product en een hoge voederwaarde heeft die ook daadwerkelijk benut kan worden. Verder heeft de ontsloten tarwe een zeer hoge pH, tussen de 11 en 12. Door een paar kilo van de ontsloten tarwe toe te voegen in het rantsoen wordt het rantsoen al een stuk minder zuur en daarmee krijg je een bufferend effect, vergelijkbaar met het toevoegen van natriumbicarbonaat.

Wij adviseren het voeren van sodagrain uitsluitend te doen met een voermengwagen. Want door dit product in te weken met water of andere vochtige (bij)producten alvorens te
voeren, wordt de kans op selectie tot een minimum beperkt. Juist die beperkte mogelijkheid tot selecteren geeft veel voordelen:

Meer homogenere mest
Minder pH-schommelingen in de pens
Minder rangorde-gevechten aan het voerhek, meer rust in de koppel
Door minder vreettijd en gezoek aan het voerhek worden de klauwen minder belast en neemt de lig- en herkauwactiviteit toe

Een belangrijk nadeel vormt de kosten voor het langer mengen en de kans op broei in de zomermaanden.

Door hele graankorrels te behandelen met natronloog (NaOH), barst de zaadhuid open, waardoor het zetmeel in de korrel wel beschikbaar komt. De fermentatiesnelheid blijft laag, omdat een hele korrel een gotere oppervlakte heeft dan gemalen graan.

De lage fermentatiesnelheid laat toe dat Sodagrain met meer kilo’s gevoerd kan worden. Denk daarbij aan 4 tot wel 8 kg in het basisrantsoen. Sodagrain bevat voornamelijk zetmeel; houd voldoende eiwitaanvulling in de basis.

Nutritioneel

Op nutritioneel vlak heeft Sodagrain wat opvallende punten;

Natronloog is zeer sterk basis, dit zorgt voor een pH van 11 tot 12 in Sodagrain.
Het zetmeel in het graan komt traag vrij als gevolg van de kleine oppervlakte. Dit geeft veel rustig fermenteerbare energie.
Natronloog is voor de helft uit Natrium opgebouwd. Neem dit in ogenschouw bij de rantsoenoptimalisatie. Dit maakt het voor droogstands rantsoenen minder geschikt. (KAB Kat-An-ionen Balans)
Het aandeel natrium zorgt voor verhoogde wateropname. Let op de beschikbaarheid van water.
Sodagrain heeft een zepige smaak. Advies is om dit enkel gemengd aan te bieden.

Aandachtspunten

Natronloog is een agressieve stof en kan brandwonden veroorzaken. Voorkom aanraking met huid en ogen! Dit geldt voor zowel mensen als dieren.
Sodagrain kan, i.v.m. loopeigenschappen, niet in de silo worden bewaard of met een vijzelsysteem worden gevoerd.
Productie en opslag vragen aandacht;

Productie en opslag;

Laad de voer-mengwagen met graan, noteer de geladen hoeveelheid
Verdeel de juiste hoeveelheid Natronloog granulaat in de mengwagen.
- Per 100 kg tarwe; 3 kg natronloog (3%)
Meng de natronloog granulaat met het graan. Een goede menging is erg belangrijk. Let op dat er geen brokken Natronloog geladen worden. Dit verstoord het chemisch proces en kan voor afwijkingen in het mengsel zorgen.
Voeg water toe aan het mengsel van graan en Natronloog. 100 liter per ton graan.
- Afhankelijk van het vochtgehalte van het graan. Tarwe heeft ca. 12 % vocht
Meng vervolgens het mengsel van graan / natronloog / water 15 minuten
- Tijdens deze 15 minuten vindt een chemische reactie plaats tussen graan en Natronloog. Het graan kleurt wat donkerder.
Voeg vervolgens nog eens 100 liter water per ton graan toe aan het mengsel. Dit water wordt opgezogen door het graan.
Meng dit water in 5 – 10 minuten door het bestaande mengsel. Het chemische proces vindt ook hier plaats.
Los het mengsel op vlakke ondergrond met overkapping. Zorg voor een maximale hoogte van 30 – 40 cm om warmteafgifte voldoende plaats te laten vinden.
- Wanneer het mengsel is afgekoeld, kan het Sodagrain op een droge opslag bijeen geschoven worden, afdekken met folie kan, maar houdt rekening met voldoende ventilatie onder het folie.
- Let op; Natronloog kan de mengwagen aantasten, spoel deze na gebruik schoon.
Na 4 dagen is het Sodagrain geschikt voor voedering. Wanneer de opslag langer is dan 4 weken, is het advies om water bij te mengen op het moment van voedering. Spit regelmatig om, ter voorkoming van klontering.